Arianie, nazywani również braćmi polskimi to unitariańska wspólnota religijna, która wyodrębniła się w latach 1562–1563 z polskiego Kościoła reformowanego, stanowiąca najbardziej radykalny odłam reformacji na ziemiach polskich.

 W trakcie potopu szwedzkiego w 1658 roku uchwałą sejmu polskiego skazano jej członków na banicję, a także nakazano im zmianę wyznania w ciągu trzech lat. Po upływie tego terminu, przynależność do zboru braci polskich miała być karana śmiercią. W 1659 wymogi te zaostrzono, dopuszczona została zmiana wyznania wyłącznie na katolicyzm, czas do wyboru skrócono do dwóch lat. W Polsce arianie uznani zostali za heretyków. Po wygnaniu kontynuowali działalność przede wszystkim w Siedmiogrodzie (terytorium należące do dzisiejszej Rumunii) i Prusach Książęcych. Ich ostatnie wspólnoty za granicą zanikły w 1803 roku, a dziś jest to już religia wymarła. Mimo to, jej pozostałości można znaleźć w powiecie opatowskim, a konkretnie w gminie Lipnik, gdzie znajdują się dwa zbory ariańskie. Pierwszy z nich, starszy, położony jest we Włostowie, nieopodal ruin pałacu rodziny Karskich.

Jest to prawdopodobnie ślad po innowierczej przeszłości jednego z ówczesnych właścicieli Włostowa. Budynek pochodzi z końca XVI wieku. W połowie XIX wieku obiekt został przebudowany na lamus oraz dobudowane zostały cztery neogotyckie wieżyczki połączone blankami. Obecnie zbór popadł w ruinę. Znacznie więcej informacji dostępne jest w Ublinku, gdzie znajduje się drugi zbór ariański. Co ciekawe, jest to najlepiej zachowana budowla z działalności braci polskich w całym kraju. Zbór powstał przed rokiem 1630, a jego fundatorem był Piotr Żórawski. Nadaje mu się inicjały umieszczone na portalu zewnętrznym obok daty i herbu - P. Z., znajdują się tam również inicjały T.Ż., które są przypisywane do Tyburcego Żurawskiego - dziedzica połowy Ublinka. W XVII wieku w budynku mieściła się kaplica ariańska i mieszkanie obsługującego ją predykanta, czyli kaznodziei.

Od połowy XIX wieku do 1945 roku budynek był własnością rodziny Winnickich. Pod koniec wojny został uszkodzony. W 1957 roku opuszczony obiekt zabezpieczono. W kolejnych latach był okolicznościowo naprawiany. Zbór jest budynkiem piętrowym z dwoma piwnicami - jedna z XVII w, druga natomiast z XVIII. Aktualna właścicielką zboru jest pani Elżbieta Baran, która pozyskała pieniądze unijne na jego odbudowę. Pani Elżbieta planuje otworzyć w nim Centrum Badania Arianizmu na Kielecczyźnie, bowiem nasze województwo jest żywym pomnikiem historii arian. Najważniejsze ośrodki z działania braci polskich to Raków w powiecie kieleckim, gdzie funkcjonowało nawet ariańskie seminarium oraz miasto Pińczów, gdzie również można znaleźć znaczne pamiątki historyczne.